Một bài viết giải thích về irys là gì ?¶
Irys là một “datachain” có thể lập trình được Trên Irys, mọi người có thể tải dữ liệu trực tiếp lên onchain và triển khai smart contract có khả năng truy cập dữ liệu đó và thực hiện các phép tính có thể kiểm chứng.
khái niệm datachain.¶
Nói một cách đơn giản, datachain là một loại blockchain được xây dựng chỉ để làm một việc duy nhất là lưu trữ dữ liệu.
Đến đây bạn sẽ hỏi là "Ok nhưng chẳng phải blockchain nào cũng vậy à?”
Thực ra không hẳn. Hầu hết blockchain như Ethereum hay Solana được thiết kế chủ yếu để chạy smart contract. Nếu muốn lưu trữ thứ gì đó lớn như file, model AI, tóm gọn là big data đi thì chi phí cực kỳ đắt.
Vậy nên Datachain tập trung vào việc làm cho việc lưu trữ dữ liệu onchain rẻ hơn và có thể mở rộng. Tuy nhiên phần lớn datachain chỉ lưu dữ liệu vĩnh viễn. Còn Irys khác biệt ở chỗ cho phép lưu trữ tạm thời (chỉ trong một khoảng thời gian nhất định). Và quan trọng hơn, nó biến dữ liệu thành có thể lập trình được.
“Lập trình được nghĩa là sao?”¶
Bạn có thể gắn các quy tắc trực tiếp vào dữ liệu. Ví dụ:
- Vé này chỉ được quét một lần duy nhất.
- Vé này có bảo vệ bản quyền IP.
- File này sẽ tự hết hạn sau 7 ngày.
Các smart contract trên Irys có thể đọc dữ liệu và thực thi các quy tắc đó.